İnternet Ve Sosyal Medyada Hakaret Suçu
TCK kapsamında hakaret suçu:
Hakaret suçu, 52374 sayılı Türk ceza kanunu madde 125- 131 arasında düzenlenmiştir. Kanunun 125. maddesine göre;
Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.
Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir.
Fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkrada belirtilen cezaya hükmolunur.
Hakaret suçunun;
a) Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı,
b) Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı,
c) Kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle, İşlenmesi halinde, cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz.
Hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılır.
Kurul hâlinde çalışan kamu görevlilerine görevlerinden dolayı hakaret edilmesi hâlinde suç, kurulu oluşturan üyelere karşı işlenmiş sayılır. Ancak, bu durumda zincirleme suça ilişkin madde hükümleri uygulanır.
Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenen hariç; hakaret suçunun soruşturulması ve kovuşturulması, mağdurun şikayetine bağlıdır.
İnternet ve sosyal medyada hakaret suçu
Günümüzde, akıllı telefonların da etkisi ile internet ve sosyal medyada, tabiri caizse sokakta geçirdiğimizden daha fazla zaman geçirmekteyiz. sanal ortamda muhatap ile yüz yüze olunmaması ve karşı tarafın reaksiyonunu görememe hali, kişilerin duygu ve düşüncelerini daha kolay ifade etmelerine sebep olabildiği gibi, kolaylıkla hakaret ve tehdit gibi suç teşkil eden eylemlerde bulunmasına sebebiyet vermektedir. Bu nedenle günümüzde hakaret suçunun ekseriyetle sosyal medya ve internet üzerinden işlendiğini söyleyebiliriz.
TCK madde 125 3. fıkrası da, hakaret eyleminin sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle yapılması halini suç olarak düzenlemiş, hakaretin alenen işlenmesi halini ise ceza artırım sebebi olarak düzenlemiştir.
Hakaret suçunda mağdurun belirlenmesi: Hakaret suçu, mağdurun açık kimlik bilgileri işaret edilerek işlenebileceği gibi, mağdurun kimliği açıkça ifşa edilmeksizin de işlenebilmektedir. Bu duruma kanunun 126. maddesi açıklık getirmiştir. Buna göre Hakaret suçunun işlenmesinde mağdurun ismi açıkça belirtilmemiş veya isnat üstü kapalı geçiştirilmiş olsa bile, eğer niteliğinde ve mağdurun şahsına yönelik bulunduğunda duraksanmayacak bir durum varsa, hem ismi belirtilmiş ve hem de hakaret açıklanmış sayılır.
İnternet ve sosyal medyada hakaret suçunun soruşturulması:
Yukarıda da belirtmiş olduğumuz üzere, kamu görevlileri hakkında işlenen hakaret suçları hariç olmak üzere hakaret suçunun soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlıdır. Yine ilgili hakaret suçunun etkin şekilde soruşturulabilmesi için failin kimliğinin belirli/belirlenebiliyor olması çok önemlidir.
Rumuz kullanılan sosyal medya sitelerinde yapılan hakaretler bakımından, merkezi yurtdışında olan sosyal medya siteleri (facebook, instagram vb) hakarette bulunan hesap sahibinin bilgilerini paylaşmamaktadır. Burada özellikle hakaret eyleminin merkezlerinin bulunduğu ülke olan ABD yasalarına göre suç olmaması da büyük bir etkendir. Eğer hakaret eden kişinin kimliği belirlenebiliyor ise, hakaret içeren içeriğin görüntüsü mutlaka alınmalı ve sonradan silinme ihtimaline karşı zaman damgası ile imzalanmalıdır.
İnternet ve sosyal medyada hakaret suçunun hukuki ve cezai yaptırımları:
İnternet ve sosyal medyada hakaret suçunun cezai yaptırımı, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası olup, alenen işlenmesi sebebi ile 6 da bir artırılacaktır. Bununla birlikte yukarıda verilen kanun maddesinde yazan nitelikli haller gerçekleşir ise alt sınır 1 yıldan az olamayacaktır.
İnternet ve sosyal medyada hakaret suçunun hukuki yaptırımı ise, eğer şartları oluşmuş ise hukuk mahkemelerinde manevi tazminat davası açılmasıdır.
Av. Meltem AKKAYA