ZAMAN DAMGASINI KİMLER, NE ŞEKİLDE KULLANABİLİR?

Zaman damgası, 5070 sayılı Elektronik İmza Kanununda,  “Bir elektronik verinin, üretildiği, değiştirildiği, gönderildiği, alındığı ve / veya kaydedildiği zamanın tespit edilmesi amacıyla, elektronik sertifika hizmet sağlayıcısı tarafından elektronik imzayla doğrulanan kaydı” olarak tanımlanmıştır. Zaman damgası, elektronik ortamda hazırlanan bir verinin, belli tarihte, belli bir şekilde ve belli bir bütünlükte var olduğunun ispatlanması için kullanılır.

Günümüzde, bir çok işlemin elektronik ortamda yapıldığı ve e- ticaret, e- devlet gibi uygulamaların yüksek ölçüde yaygınlaştığı düşünülürse, nasıl resmi kurumlarda ıslak imzalı bazı fiziki belgelerin saklanması zorunluluğu varsa, elektronik ortamda oluşturulan bazı belgelerin de yasal amaca hizmet etmesi ya da ispat aracı olarak kullanılabilmesi için,  elektronik imzaya ya da zaman damgasına ihtiyaç duyulmaktadır.

30 Kasım 2007 tarih ve 26716 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesine Dair Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” gereğince yer sağlayıcılar, “Yer sağlayıcı trafik bilgisini altı ay saklamakla, bu bilgilerin doğruluğunu, bütünlüğünü oluşan verilerin dosya bütünlük değerlerini zaman damgası ile birlikte saklamak ve gizliliğini temin etmekle” yükümlüdürler. Bu kapsamda, mesela bir web sayfası bulunduran sunucunun trafik bilgisi loglarının kanunen zaman damgası ile damgalanması zorunludur.

Zaman damgasından, elektronik ortamda yer alan belli bir verinin varlığını kesin ve doğru bir zaman bilgisiyle kanıtlamak isteyen tüm gerçek ve tüzel kişiler yararlanabilirse de, özellikle belli bir düşünsel faaliyet sonucunda ortaya çıkan, günümüzde Telif Hakkı olarak bilinen Fikri Mülkiyet Hakları ile birlikte yeni ve özgün tasarımların ilk uygulayıcıları adına kayıt edilmesini sağlayan Sınaî Mülkiyet Hakları kapsamında çalışmalar yapan kişiler kullanabilirler. Bu kapsamda, müzisyenler, tasarımcılar, yazarlar, mimarlar, yayınevleri, doktorlar, fikir ve icat sahipleri zaman damgası uygulamasından yararlanan meslek gruplarıdır.

Zaman damgası, Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcılar (ESHS) tarafından sağlanmaktadır. ESHS’ler, Türkiye’de 2005 den beri faaliyet göstermektedir. 3 adet özel sektör, ve TÜBİTAK UEKAE bünyesinde kurulan Kamu Sertifikasyon Merkezi (KSM) olmak üzere 4 adet ESHS vardır. Bu ESHS ler ile eser sahipleri arasında aracılık eden birçok web servisi vardır. Zaman damgasını kullanmak isteyen bir eser sahibi, web üzerinde yer alan servislerden birine online olarak başvuruda bulunabilir. Zaman damgası servisi ücretlidir her sağlayıcının kendi ücret tarifesi bulunmaktadır. Başvuru sırasında, sağlayıcı tarafından belirlenen paketlerden biri seçilerek,  o pakete ait ücret, belirtilen banka hesabına yatırılır ve ödem dekontu ile birlikte talep formu belirtilen internet adresine gönderilir. Sonrasında sağlayıcı tarafından kullanıcı adı ve şifre gönderilmesiyle birlikte süreç tamamlanmaktadır.

Yazar : Avukat Meltem CİNKÖSE