İnternetten Haber Kaldırma ve Erişim Engelleme Kararı

Birkaç yıl önce birkaç farklı aletle, daha uzun sürede, aşamalı olarak yapabildiğimiz işleri artık tek bir aletle, tek bir hareketle yapabilmekteyiz bu da işlerin pratikleşmesine, hızlanmasına ve daha fazla kişiye ulaşmasına olanak sağlıyor.

İnternetten Haber Kaldırma

İlk bakışta pratik, hızlı ve işlevsel görünen Bilişim Çağı aynı hızda büyük ihlallere de yol açabiliyor. 5651 sayılı kanunun sağladığı İnternetten haber kaldırma, erişim engeli vb. gibi kişiyi ve muhtelif haklarını koruma yolları, Bilişim Çağının bir sonucu olarak görünüyor.

Ayrıca teknoloji çağının bir sonucu olarak basılı yayınlanan gazetelerin satışı düşmüş, gazeteler dijital ortamda yayın yapmaya, içerik üretmeye yönelmişlerdir. Hatta kimi yerel gazeteler basılı yayın hayatına son vermiş, dijital yayın hayatlarına devam etmektedirler. Dijital ortamda yayınlanan haberlerin daha fazla sayıda kişiye, daha hızlı bir şekilde yayılması ve tüm dünyaya açık olması ise kimi yönlerden avantaj olmakla birlikte, haberin haksızlığı, itibar zedeleyiciliği veya kişilik haklarını ihlal ediciliği ile birlikte dezavantaj da olabilmektedir. Bu sebeple internetten haber kaldırma kişinin itibar, şeref ve onurunu koruması için gereklilik kimi zaman ihtiyaç haline gelmiştir.

İnternetten Haber Kaldırma İşlemi Nedir, Nasıl Sağlanabilir?

İnternetten haber kaldırma işlemi kişilik hakkı veya itibarının zedelendiğini düşünen gerçek veya tüzel kişinin veya kurumun başvurabileceği bir hukuki yoldur. Kişilik hakkı, kişinin toplum içindeki saygınlığını ve kişiliğini serbestçe geliştirmesini temin eden öğelerin tümü üzerindeki haklarıdır. Bu haklar kişiliğe bağlı, dokunulmaz, devredilemez ve vazgeçilemez haklardır. Kişilik hakları hukuk düzeni tarafından koruma altına alınmıştır. İnternetten haber kaldırma işlemine, erişim engeli kararına, kişilik haklarımızı dolayısıyla saygınlığımızı, toplum içindeki yerimizi korumamızı sağlayan hukuki yollar diyebiliriz.

İnternetten haber sildirme ve kaldırma işlemleri 5651 s. İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun ile sağlanmaktadır. Bu bağlamda yer sağlayıcı ve içerik sağlayıcı kavramları arasındaki farkı bilmekte de fayda vardır. Örneğin Facebook, Twitter, Haber siteleri vb. yer sağlayıcıyken, bu haber sitelerinin yayınladığı bir habere yorum yapan bir kişi içerik sağlayıcısıdır.

İçerik sağlayıcı, internet ortamına sunduğu her türlü içerikten sorumludur. Ancak içerik sağlayıcı, bağlantı sağladığı –örneğin paylaştığı- başkasına ait içerikten sorumlu değildir. Ancak, internet ortamına sunuş biçiminden bu içeriği benimsediği ve kullanıcının söz konusu içeriğe ulaşmasını amaçladığı açıkça belli ise genel hükümlere göre sorumludur. Yer sağlayıcı, yer sağladığı içeriği kontrol etmek veya hukuka aykırı bir faaliyetin söz konusu olup olmadığını araştırmakla yükümlü değildir ancak, 5651 sayılı kanun madde 8-9 a göre haberdar edilmesi halinde, yer sağladığı hukuka aykırı içeriği yayından kaldırmakla yükümlüdür.

Kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia eden kişi ilk olarak ilgili haber sitelerini veya örneğin hakaret barındıran içerik paylaşan yorumcuyu tespit etmelidir. İçerik sağlayıcısına, ona ulaşamaması halinde ise yer sağlayıcısına başvurmalı, bir nevi ihtarda bulunmalıdır ve internet ortamından bu haberin, içeriğin kaldırılmasını talep etmelidir. İçerik veya yer sağlayıcısı 2 gün içerisinde bir cevap vermez ise karşı tarafın talebi reddedilmiş sayılır ve bu kişinin yerleşim yeri sulh ceza mahkemesine başvurarak içeriğin kaldırılmasını ve bir tekzip yayınlanmasını talep etme olanağı doğar.

Ayrıca bu kişi tekzip yayınlanmasını da talep edebilir. Tekzip Anayasal bir haktır ve sözlük anlamıyla, bir haberi yalanlama anlamına gelir. Yani, hakkında gerçeğe aykırı yayın yapılan kişinin düzeltme ve cevap hakkı vardır ve bu hakkını aynı yayın kuruluşu vasıtasıyla kullanabilir.

Haber kaldırma işlemi süreci kısa bir süreç değildir. Çünkü ilgili içerik kaldırılsa ve hatta internet sitesi kapatılsa da Google arama sonuçlarından başlık ve açıklama yazılarının tamamen silindiği anlamına gelmemektedir. Aynı şekilde kişilik hakkı ihlali anlamına gelebilecek bu durum Google sonuçlarından zamanla silinebilmektedir. Bilişim Hukuku alanında uzman bir Avukattan yardım alınması kişinin her anlamda yararına olacaktır.

Web Sitesi Erişim Engeli Kararı Alma

Erişim sağlayıcı, kullanıcılarına internet ortamına erişim olanağı sağlayan her türlü gerçek veya tüzel kişileri ifade eder. Kişilik haklarının zedelendiğini iddia eden kişi internetten haber kaldırma yoluna başvurabileceği gibi, 5651 sayılı Kanun madde 9 uyarınca, erişim engeli yoluna başvurabilir. Hâkim, duruşmasız olarak belli bir süre içinde başvuruya ilişkin kararı verir. Erişim Sağlayıcıları Birliği tarafından erişim sağlayıcıya gönderilen erişimin engellenmesi kararının gereği erişim sağlayıcı tarafından yerine getirilir.

Ayrıca hâkim yalnızca, kişilik ihlalinin gerçekleştiği yayına veya bir kısmına/bölümüne ilişkin erişim engeli kararı verebilir. Zorunlu olmadıkça, internet sitesinde yapılan yayının tümüne yönelik erişimin engellenmesine karar verilemez. Eğer erişimin engellenmesine konu içerik yayından çıkarılmışsa hâkim kararı kendiliğinden hükümsüz kalır.

Özel hayatın gizliliği nedeniyle içeriğe erişimin engellenmesi talepleri ise 5651 sayılı kanunda idari yapısı ve görevleri düzenlenmiş olan Kuruma doğrudan başvurarak yapılabilir. Erişim engelleme kararının erişim sağlayıcılara iletilmesi ve koordinasyonun sağlanması aynı şekilde Birlik tarafından yapılır.

Stajyer Avukat Elif Hamzaçebi