kYeni koronavirüs hastalığının yayılma hızını azaltabilmek için birçok ülkede sokağa çıkma kısıtlamaları uygulanıyor. Ülkemizde İçişleri Bakanlığı’nın 21 Mart 2020 tarihinde yayımladığı genelge ile 65 yaş üstü ve kronik rahatsızlığı olanlara sokağa çıkma yasağı getirildi. Söz konusu yasak, yasağa tabi olan hamiller için çekin ibrazı, protesto edilmesi veya buna denk bir belirlemenin yapılması bakımından mücbir sebep oluşturdu ve TTK m.811 gereği bu işlemler için belirli olan süreler uzadı. Yazımızda hak kaybına uğramamak için bu süre zarfında dikkat edilmesi gerekenlerden bahsedeceğiz.
1-Hamil, sokağa çıkma yasağına tabi olduğunu gecikmeksizin kendi cirantasına ihbar etmek ve bu ihbarı çeke veya alonja kaydedip yerini ve tarihini yazarak imzalamak zorundadır.
İhbar, m.811/2 gereği noter aracılığıyla yapılmalıdır. Ancak hamilin sokağa çıkma yasağına tabi olması nedeniyle ihbar ancak vekil aracılığıyla veya ihbar metninin evde keşide edilmesi ile yapılabilecektir.
2-Sokağa çıkma yasağının kalkmasından sonra hamil çeki gecikmeksizin ödeme amacıyla ibraz etmek ve gerekirse protesto veya buna eş değerde bir belirlemeyi yaptırmak zorundadır.
3-Sokağa çıkma yasağı, ibraz süresinin bitiminden önce olmak şartıyla, hamilin bu sebebi kendisinden önce gelen borçluya ihbar ettiği günden itibaren 15 günden fazla devam ederse çekin ibrazına veya protesto çekilmesine veya buna eş değerde bir belirlemeye gerek kalmaksızın başvurma hakkı kullanılabilir.
Ancak hamilin bu haktan fayadalanabilmesi için maddenin ikinci fıkrasında yer alan ihbar yükümlülüğünü yasada belirtildiği şekilde yerine getirmesi gerekmektedir.
4-Çekin yasak nedeniyle yasal ibraz süresi içerisinde ibraz edilmemesi, uzayan süre zarfında ibraz edilmesi halinde çekin karşılıksız olduğu anlaşılsa dahi ‘’karşılıksız çek düzenleme suçu’’ gerçekleşmeyecektir.
Zira Çek Kanunu m.5/1 gereği karşılıksız çek düzenleme suçu ancak ‘’çekte yazılı olan düzenleme tarihine göre kanuni ibraz süresi içinde’’ ibraz edilirse gerçekleşecektir.
Korona Virüs Salgının Hukuki Boyutları, Mevzuatlar ve Güncel Gelişmeler için buraya tıklayınız.
Stj. Av. Kevser TURAN