E-ticarette yeni bir dönem: S-ticaret

E-ticaret, elektronik ağ üzerinden ürün veya hizmetlerin alım satım işlemlerinin yapılmasıdır, elektronik ortamda gerçekleşen her ticari işlem e-ticarettir. Bu ticari işlemler, bir işletme ile diğer bir işletme arasında, bir işletme ile tüketici arasında veya tüketici ile tüketici arasında gerçekleşebilir. E-Ticaret ile 7/24 bir şekilde, internet ortamında ürün veya hizmetin tanıtımı, bilgilendirilmesi yapılır ve ürün veya hizmet satışa sunulur.

E-ticaret, normal ticarete kıyasla, ürün kıyaslama imkanı daha yüksek, yer ve mekana bağlı olmayan, ürün inceleme ve araştırma masrafına yol açmayan bir ticaret yöntemidir. Ancak e-ticaretin bu gibi avantajları yanında, kargo veya ürün/hizmet tedariki işlemleri vb. nedenlerle ürün veya hizmetin gecikmesi, ürünün fiziken incelenememesi, e-ticaretin yürütüldüğü sitelere yönelik saldırılar gibi dezavantajları da mevcut. Ayrıca teknolojinin hızla gelişmesiyle birlikte hayatlarımızın günbegün daha büyük bir parçası haline gelen e-ticarette yeni bir dönem başladı bile; s-ticaret.

S-ticaret ve tüketici açısından dikkat edilmesi gerekenler

S ticareti, e-ticarette sosyal mecraların kullanılması şeklinde tanımlayabiliriz. S-ticaret yani sosyal ticaret bilişim çağının gün geçtikçe daha da yükselen alışveriş şeklidir. Facebook, twitter, instagram hatta ve hatta youtube gibi sosyal medya mecraları, söz konusu sanal işletmelerin adeta vitrini haline geldi.

Güncel 2019 istatistiklerine göre tüm dünya çapında 2,12 milyar kullanıcı sahibi Facebook -ülkemizde bu rakam 43 milyon-, 900 milyon kullanıcısı ile Instagram -ülkemizde bu rakam 38 milyon- ve diğerleri düşünüldüğünde, her gün sosyal medya mecralarındaki s-ticaret vitrinlerinin önünden ne denli büyük bir tüketici kitlesinin geçtiği anlaşılabilir.

Peki, her gün sosyal medya hesaplarımızda karşılaştığımız Instagram butikleri, Facebook işletmeleri ve diğerleri teknolojinin insanlığa bir hediyesi gibi görünse de tüketiciyi ne gibi tehlikelerle yüzyüze bırakıyor?

1. 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a göre, bu tarz mesafeli satış işlemlerinde, tüketici 14 gün içinde hiçbir sebep göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin cayma hakkına sahiptir, ayrıca tüketici cayma hakkına sahip olduğu konusunda satıcı tarafından bilgilendirilmelidir, bu bilgilendirmenin yapılmaması sonucunda cayma hakkı 1 yıl içinde kullanılabilir hale gelecektir.

Ancak, s-ticarette satıcılar, Tüketiciyi Koruma Kanunu’nun aksine cayma hakkı konusunda bilgilendirme yapılması konusunu bir kenara bırakalım, sanal işletmelerinin açıklama kısımlarına “iade yoktur” gibi kendi kurallarını koymaktadır. Bu tarz alışveriş kurallarının, bir tüketici olarak sizi bağlamadığını ve yasal haklarınızı her zaman arayabileceğinizi bilmelisiniz.

2. Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi(ETBİS), hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcıların kayıt altına alınması, elektronik ticaret verilerinin toplanması, bu verilerin işlenerek istatistiki bilgilerin üretilmesi amacıyla Ticaret Bakanlığı tarafından oluşturulan ve tebliğ kapsamında kayıt ve bildirim yapılabilmesine imkan veren bir bilgi sistemidir. Bu sisteme kayıt olmak e-ticaret yapanlar için zorunlu, bu kayıt üzerine www.eticaret.gov.tr sitesinden e-ticaret yapan firmalar ilan edilmektedir.

S-ticaret yapan bir işletmeden alışveriş yapmadan önce, bu firmanın güvenilir bir firma olup olmadığını, yukarıda belirtmiş olduğumuz sitede bir sorgu yaparak anlayabilirsiniz. E-ticaret yapan firmalar için zorunlu kayıt sistemi öngörülmüş olan bu sistemde, kaydı bulunmayan bir firma alışveriş yapmak için pek de güvenilir olmayacaktır.

Tüketici uyuşmazlıklarında görev ve yetki

Almış olduğunuzu ürün veya hizmet bedeli 5.650 TL’nın altında ise, ilçe bazında yerleşim yerinizdeki, ürün veya hizmet bedeli 5.650 TL ile 8.480 TL arasında ise il bazında yerleşim yerinizdeki Tüketici Hakem Heyetine başvurabilirsiniz.

Ürün veya hizmet bedeli 8.480 TL’nin üstünde ise doğrudan yerleşim yerinizdeki veya satıcının yerleşim yerindeki Tüketici Mahkemesinde dava açmanız gerekecektir. Bu aşamada hukuki bir destek almanız yararınıza olacaktır.